Wessel Zweers
Laatste berichten van Wessel Zweers (alles zien)

Uitgekeken op de traditionele stadswandelingen die je braaf langs allerlei bezienswaardigheden voeren? Urban Exploring is het bezoeken van verlaten gebouwen, niet openbaar toegankelijke locaties en infrastructuur.

Experimenteel toerisme

Allereerst heb je de lichtvoetige variant: toerisme met een prettig gestoorde insteek. Kijk bijvoorbeeld eens op Latourex, laboratorium voor experimenteel toerisme van de Fransman Joël Henry. Dit virtuele lab heeft hoogst eigenzinnige alternatieven bedacht om een stad te verkennen. Zoals:

  • De K2-expeditie: verken alle straten in vak K2 van je stadsplattegrond.
  • Contratoerisme: fotografeer met je rug naar de bezienswaardigheden toe.
  • De alfawandeling: stippel een route uit van de eerste straat in het straatnamenregister naar de laatste.
  • Erotoerisme: maak met je partner een trip naar een buitenlandse stad. Reis er apart heen, spreek geen ontmoetingspunt af, neem ook geen mobieltje mee, en probeer elkaar weer terug te vinden. Loop je in een mum van tijd elkaar tegen het lijf? Of dool je dagenlang door de stad en is je lief spoorloos? Joël Henry heeft het in ieder geval al vijf keer gedaan en vond zijn vrouw elke keer weer terug.

Van toerisme naar Urban Exploring

Wat Henry doet is nog tamelijk onschuldig bij wat echte avonturiers uithalen: ze lopen door metrobuizen en langs ondergrondse kanalen, ze betreden vervallen gebouwen en kruipen onder bruggen. Deze extreme vorm van wandelen heeft ook al een naam: Urban Exploring. Er bestaat geen brochure over en geen wandelorganisatie of VVV kan er iets over vertellen. Urban Exploring leidt vooral een ondergronds bestaan via internet.

Een Urban Exploring-pionier in Nederland is Petr Kazil. Zijn site (kazil.home.xs4all.nl) bevat een bonte verzameling foto’s en verslagen van zijn zwerftochten, grotendeels in Rotterdam. Hij liep langs parkeergarages en spoorlijnen, verkende een nieuwe metrobuis, maakte foto’s van alle mogelijke vormen van graffiti en bezocht midden in de nacht fabrieksgebouwen in het Botlek-industriegebied. Ook in Oost-Europa maakte hij verschillende tochten. In Praag volgde hij een ondergrondse rivier en een afwateringskanaal. In de voormalige DDR fotografeerde hij vanuit de trein zoveel mogelijk vreemde gebouwen – en dat waren er nogal wat.

Psychogeografie

Via Petr’s site maak je ook kennis met psychogeografie, een zijtak van Urban Exploring. Psychogeografie (Wikipedia) lijkt op het eerste gezicht op een soort wandelen met wiskundige routebeschrijvingen. Bijvoorbeeld: neem de eerste straat links, de tweede straat rechts en herhaal dit net zolang tot je er genoeg van hebt. Soms kom je na een tijdje weer bij het vertrekpunt, andere keren loop je zigzaggend de stad uit. Hoe dan ook, je komt vast en zeker op plaatsen die je anders nooit zou hebben gezien. En daar gaat het uiteindelijk om: het effect hiervan op de psyche.

Industrieel

Henk van Rensbergen, in het dagelijks leven piloot, is net als Petr Kazil een liefhebber van oude gebouwen. Bovendien blijkt hij een uitstekende fotograaf. Voor liefhebbers van industriële archeologie is zijn site (www.abandoned-places.com) het neusje van de zalm.

Foto’s van verlaten bakkerijen, vervallen zwembaden, bijna instortende hotels, kapotte roltrappen, noem maar op. Lang niet iedere wandelaar zal al dit steen en beton waarderen, maar de bijna filmische manier waarop Henk het fotografeert stijgt ver boven de middelmaat uit.

Eveneens de moeite waard is de site www.infiltration.org. Waar andere sites zich vooral beperken tot openbare plaatsen, heeft deze site juist een voorliefde voor het negeren van verbodsbordjes. Wat overigens soms tot riskante situaties leidt.

Interessant is het onderdeel Timeline, waar je een beknopte geschiedenis van Urban Exploring vindt. Volgens dit overzicht werd Urban Exploring in 1861 geboren, toen de dichter Walt Whitman verslag deed van een tunnelwandeling. Deze obscure vorm van wandelen is dus al bijna anderhalve eeuw oud.

Waarom Urban Exploring?

Wat is nu eigenlijk de lol van dat zwerven door de lelijkste delen van de stad? De makers van bovenstaande sites laten her en der iets los over hun drijfveren. Zoals de drang om het onbekende te verkennen, de zoektocht naar het mysterie.

Wat dat betreft is er eigenlijk weinig nieuws onder de zon. Mensen zijn altijd al gefascineerd geweest door het onbekende en mysterieuze. In vroeger eeuwen trok men daarvoor de woeste natuur in. Maar in onze geïndustrialiseerde samenleving lijken vervallen gebouwen en ondergrondse gangen misschien nog wel meer wildernis te bieden dan bossen met nette wandel- en fietspaden.

Zelf op avontuur

Nieuwsgierig geworden? Als je besluit zelf op avontuur uit te gaan, is het raadzaam wat extra artikelen in je rugzakje te stoppen, zoals een zaklantaarn, werkhandschoenen en een EHBO-trommel. En wat sommige sites ook aanraden mee te nemen: een deurkruk om insluiting te voorkomen!

In welke landen?

Een aantal Europese landen waar je interessante oude bouwwerken kunt vinden: België, Frankrijk, Italië, Duitsland, Polen, Tsjechië, Hongarije. En natuurlijk ook Nederland. Een overzichtelijke kaart met inspiratie vind je bijvoorbeeld op www.urbex.nl/map/.